Hoe je een midlife kunt vermijden.

We zijn aangekomen aan de laatste les. 

Kan NLP iets bijdragen aan het omgaan 

met of het vermijden van een midlife crisis?

Bij een midlife horen een aantal vragen. Vragen die gericht zijn op de zin van het leven, de reden van jouw bestaan en het nut van dit alles. 

Die vragen kunnen wellicht niet vermeden worden, maar als je weet hoe je ermee om kunt gaan, hoeft het niet persé tot een crisis te leiden.

Sinds je jong volwassen leeftijd tot deze middelbare leeftijd ben je bezig geweest met het leren vorm geven aan al je nieuwe rollen. Het begon toen je ging werken, daarna kreeg je misschien ook de rol van echtgenot(o)t(e), ouder, manager op het werk, huisbezitter,... 

De eerste helft van je volwassen leven vult zich met bouwen aan alles wat je hebben wil. Er is altijd wel een uitdaging. Je aandacht is gericht op het volgende doel en je ontwikkelt je verder in je mogelijkheden zodat je je doel zo snel mogelijk kunt bereiken. 

Hoe meer deze doelen zijn afgestemd op jouw innerlijke waarden (zie ook eerdere berichten) hoe meer jij het gevoel hebt dat je het leven leidt dat bij jou past. 

En toch... Komt er plots een moment, voor de één vroeger dan de ander, een moment waarbij je je afvraagt ‘was dit het nu?’

Er staat geen vernieuwing meer op de agenda en de angst slaat toe. De voorspelbaarheid van de komend twintig jaar is niet al te aantrekkelijk. Je wilt ingrijpen. Je koopt een motor of een sportwagen. Maar al gauw komt het besef dat dit niet is wat je zoekt. 

De vernieuwing van voertuig is even een escape van de ongerustheid die zich opdringt, maar de vragen vinden je toch weer. Eén stil moment en daar zijn ze weer: ‘is dit het nu?’ ‘zal het nu echt zo blijven?’

Deze vragen laten een verlangen zien. 

Ik ben ervan overtuigd dat we allemaal één gemeenschappelijk verlangen in ons dragen. Na de ontplooiing van onszelf, willen we graag bijdragen aan de ontplooiing en het welzijn van anderen. 

Wanneer we vinden dat we voldoende bereikt hebben voor onszelf, gaan we merken dat elk doel dat we nog meer behalen niet meer zo bevredigend is als vroeger. Totdat je je gaat richten op doelen die iets gericht zijn op het voordeel van de ander, van de wereld. 

Dat hoeft daarom niet altijd spectaculair te zijn. Dan kan beginnen met een simpele doelstelling als twee mensen per dag aan het lachen maken. 

Die bijdrage, wordt in NLP-termen je missie genoemd. 

Het is wat je wil geven. Alle andere waarden, gaan over wat je wil voor jezelf. Je missie gaat over wat je wilt geven aan de ander. En het mooiste is, het kost je geen moeite! 

Het is jouw natuur. Je draagt je missie bij je vanaf je geboorte. Je doet het waarschijnlijk al, stiekem. Op momenten dat je je goed voelt, dat je in de flow zit. Het is iets wat vanzelf gaat. 

Oefening om je missie te achterhalen. 

• Schrijf de 3 belangrijkste rollen op die je op dit moment hebt.

Vb: vader, zelfstandig ondernemer, vriend

• Als (rol 1) wat vind je belangrijk? Vb respect

Als dat respect er helemaal is, wat levert dat op? Samenzijn

Als dat samenzijn er helemaal is, wat levert dat op? ....

En zo ga je door tot dat je niet meer verder komt. 

• Doe dan exact hetzelfde voor rol 2 en 3

Het idee achter de oefening is dat jij jouw missie wil vorm geven in al jouw rollen. Dat je tot nu toe onbewust op zoek bent naar die hogere vervulling.
Als je je missie kent, hoef je niet langer op zoek te gaan naar een vervulling. Jij brengt dan de vervulling. Ga aub het experiment aan, geloof me niet als ik zeg hoe gelukzalig dit is, ontdek het vooral zelf!

de knoppen van jouw besturingssysteem

Weet jij HOE je denkt? 

Soms, dan kom je tot de conclusie 

dat je anders zou moeten denken. 

Dat je bijvoorbeeld het verleden 

los zou moeten laten, 

of minder geloof zou moeten hechten 

aan de mening van anderen, 

of gewoon wat positiever zou moeten denken. 

Dat zijn misschien wel goede voornemens. 

Zolang je ze niet kan vertalen naar het HOE, blijven het ook gewoon voornemens. 

HOE je denkt? In beeld, geluid en gevoel. 

Net zoals je de externe wereld waarneemt met je gezicht, je gehoor en je gevoel, zo doe je dat ook als het gaat over jouw interne wereld. Er zijn ook nog twee andere zintuigen: proeven en ruiken. Deze behandelen we niet bij de knoppen van je besturingssysteem omdat deze minder onder jouw bewuste invloed staan. 

Want dat is waar die knoppen voor dienen. Om jouw gedachten en vooral om de emotionele waarde van jouw gedachten te kunnen beïnvloeden. In NLP-taal heten die knoppen: de submodaliteiten. 

Het zijn specifieke eigenschappen van jouw interne beelden en geluiden die ervoor zorgen dat het beeld en het geluid een bepaald effect op jou hebben. 

Als jij tegen jezelf zegt: ‘je bent goed bezig!’, geloof je dat dan? 

En als jij zegt :dat kan toch veel beter!’, geloof je dat misschien meer? 

We denken vaak dat het de inhoud is van onze gedachten die het verschil maakt. 

NLP laat ons juist zien dat het ook om de vorm gaat. 

Als jij elke positieve gedachte over jezelf zou geloven, dan ga je stralend door het leven.

Vraag is: hoe doe je dat om wel die opbouwende ideeën onder je aandacht te brengen en de destructieve juist minder aandacht te geven? 

Bandler (één van de oprichters van NLP) heeft er een fantastisch boek over geschreven: 

‘Hoe haal je wat in je hoofd’ 

De belangrijkste visuele submodaliteiten zijn: 

• De afstand tot het beeld
• De grootte van het beeld
• Wel of geen kleur
• De hoeveelheid licht
• Wel of geen beweging (foto of film)
• Wel of geen kader om het beeld heen

Elke emotie heeft zijn eigen code. 

Jouw onbewuste heeft zijn eigen taal. 

Via de submodaliteiten ‘weet’ jij hoe 

jij je voelt bij een bepaald beeld. 

Denk maar eens aan een taak die je moeiteloos en vol zelfvertrouwen uitvoert. 

Overloop alle submodaliteiten:

• De afstand tot het beeld
• De grootte van het beeld
• Wel of geen kleur
• De hoeveelheid licht
• Wel of geen beweging (foto of film)
• Wel of geen kader om het beeld heen

Neem dat een taak die je wat onzekerder uitoefent. 

Doe hetzelfde met de submodaliteiten.
Wat zijn de verschillen?? 

Er zal een verschil zijn.

Wil jij bij de tweede taak hetzelfde gevoel als bij de eerste taak, dan is het aan jou om met de knoppen te schuiven. Zet het beeld van de tweede taak in precies dezelfde code als de eerste en hetzelfde gevoel van zelfvertrouwen ontstaat, ook bij taak 2. 

Aan jou om je eigen gedachtenwereld te regisseren. 

Uit de knoop

Soms dan liggen we met onszelf in de knoop.
We willen iets, maar we willen het ook weer niet.
We vinden dat we in actie moeten komen, maar we blijven stil staan. 

Dit noemen we een innerlijk conflict. 

Een innerlijk conflict werkt meestal als een rem. We zien geen oplossing, we zijn niet langer creatief en we lopen een beetje verloren. Helemaal erg wordt het als onze omgeving ook nog eens kritiek levert op ons ‘niet vooruit komen’. Dan zou het kunnen dat het zich niet beperkt tot een innerlijk conflict maar dat er ook een uiterlijk conflict van komt. 

Al deze nadelen zijn te vermijden! 

Dat gevoel van die knoop in je maag, is een signaal van jouw onbewuste systeem. Dat wil jou duidelijk maken dat je ergens een tegenspraak zit in je verlangens, in je waarden. 

Dit is een moment om prioriteiten te gaan stellen in je waardensysteem. 

Stel je wil graag iets nieuws kopen. Maar ook weer niet. 

Achter beiden wensen (het wel kopen en het niet kopen) ligt een verlangen. 

Misschien wil je iets kopen omdat je denkt dat het jou meer comfort zal geven. 

Misschien wil je het liever niet kopen omdat je vindt dat je bescheiden moet zijn. 

De simpele vraag is hier: wat is NU belangrijker voor jou: je comfort of je bescheidenheid? 

En het is niet altijd zo eenvoudig...
We kunnen ook verder gaan met vragen stellen. 

We gaan eerst door op het comfort: 

‘Wat zou het je opleveren, dat comfort, wat heb je eraan?’

Dan worden bepaalden zaken makkelijker, waardoor je meer rust ervaart. 

‘En die rust, wat levert die jou op?’

Dan zou het antwoord kunnen zijn: verder niets, ik hou gewoon van de makkelijke weg.

Hetzelfde doen we met bescheidenheid. 

‘Wat zou het je opleveren, die bescheidenheid, wat heb je eraan?’

Dan val ik gewoon niet op. 

‘En wat het zo belangrijk voor jou om niet op te vallen?’

Dan loop ik geen risico op kritiek. (Bescherming dus)

Wat we doen is kijken welke waarden er liggen achter een verlangen. 

We hebben: 

Comfort - rust -  gemakkelijk

Bescheidenheid - niet gezien worden - bescherming. 

Dus het willen kopen gaat om gemak, het niet willen kopen gaat om bescherming. 

En nu kunnen we opnieuw de vraag stellen, wat is belangrijker? 

Het kan ook gebeuren dat je in de loop van het proces bedenkt dat iets niet klopt. 

Dat je bijvoorbeeld niet bang hoeft te zijn voor die kritiek. Dat is wellicht iets van vroeger, maar dat is nu helemaal niet meer nodig. Als dat zo is, dan is de weg vrij om te kopen wat je graag wil kopen. 

Er een goede regel: 

Inzicht leidt tot keuze. Keuze leidt tot actie.  

Hoe je zelfkritiek omzet in zelfwaardering

De effecten van zelfkritiek zijn nefast. Het ondermijnt ons zelfvertrouwen waardoor we niet meer durven dromen en verlangen....want we zullen er toch niet geraken. 

Juist daar ligt het het keerpunt: in de manier waarop 

je doelen formuleert voor jezelf. 

Kritisch zijn naar jezelf heeft te maken met een ontevredenheid.
Ergens vertel je jijzelf dat het niet goed is waar je nu bent. Je huidige omstandigheden, je huidig leven is niet zoals je het had gewenst. 

De focus blijft helaas liggen op wat er niet is. Handiger is om de focus te verleggen naar wat je juist verlangt in deze situatie.

Excuus: ‘Het is frustrerend om te denken aan wat je graag zou willen, als je het niet hebt.’ 

Dat is alleen maar waar als je vindt dat het er NU al zou moeten zijn. 

Als we een wens formuleren en dit in het heden plaatsen, dan kunnen we niet anders dan ontevreden zijn. Want NU is het er niet. 

En dan zoeken we daar een schuldige voor en 90% van de keren zijn we dat zelf. 

Te dom, te dik, te lelijk, te lui, te...

Ontevredenheid zou ook juist de aanleiding kunnen zijn, om jezelf de vraag te stellen: "hoe zou ik dit anders willen IN DE TOEKOMST?"

Wist je dat we een onderscheid maken qua plaats, als het gaat over heden, verleden en toekomst?

Of verleden ligt links en toekomst rechts

Of verleden ligt achter jou en toekomst ligt voor jou. 

Ga maar eens na voor jezelf. Hoe weet jij wat gisteren gebeurd is en wat morgen zal gebeuren? Hoe verder je gaat in de tijd, hoe verder weg het van je verwijderd is. 

Het is handig als herinneringen in het verleden blijven en als doelen duidelijk in de toekomst staan. Dan ben jij vrij, in het nu. Dan kan je je verleden gebruiken als een leerschool en je toekomst als een plek waar alles mogelijk is. 

Zelfwaardering ontstaat door te weten waar je naar toe gaat. 

Zelfwaardering ontstaat door achterom te kijken 

en te zien welke weg je wel al hebt afgelegd! 

Als je wilt dat een ander jou begrijpt...

Communicatie is een proces dat zich in twee richtingen afspeelt.
Toch hebben we het nog niet gehad over deze richting, van jou naar de ander. 

S. Covey heeft een mooie citaat 'begrijp voordat je begrepen wil worden' Om te begrijpen heb je twee tools: vragen stellen en luisteren. 

Om begrepen te worden moet je kunnen leven met verschillen. 

Wat belangrijk is om je communicatie te laten slagen, 

is dat je een duidelijk onderscheid kunt maken tussen: 

Willen dat een ander jou begrijpt

Willen dat de ander jou gelijk geeft

Indien je een gesprek begint vanuit een drang naar jouw gelijk, dan wordt je communicatie een strijd. De ander zal zich niet gehoord en niet gerespecteerd voelen en dat de kans dat hij jou begrijpt, daalt ontzettend.
Vertrek je daarentegen vanuit het standpunt dat iedereen gelijk heeft vanuit zijn eigen model van de wereld en dat het niet gaat om het behalen van gelijk maar om het delen van standpunten, dan komt er veel meer ontspanning in het gesprek. 

Die ontspanning zorgt ervoor dat je gesprekspartner luistert en zich open stelt voor jouw woorden. 

Waar wil je in begrepen worden? 

In een mening? Een verlangen? Een irritatie? 

Maak duidelijk waar het over gaat. 

Gebruik zoveel mogelijk taal die concreet is. Besef goed dat ieder mens een eigen manier heeft van betekenis geven aan woorden. Er is slechts een klein deel van ons woordenschat dat niet voor meerdere interpretaties vatbaar is. Dat noemen we ‘zintuiglijk specifiek taalgebruik’. Dat is taal over de feiten, over de waarneembare werkelijkheid. Kan ook gaan over jouw gewenste waarneembare werkelijkheid.
 Ik zou graag willen dat je opruimt   Na het eten wil ik dat de tafel weer leeg en schoon is. 

Behalve zeggen wat je graag wilt of wat je mening is, is vaak niet genoeg. 

Er zit een reden achter jouw verlangen of achter jouw mening.
Ervaring leert dat we meer begrip hebben voor elkaars reden, voor elkaars intentie. 

Hoe dat komt? 

Omdat onze intenties dichter tegen elkaar aan liggen en herkenbaarder zijn.

Onze intenties hebben te maken met onze waarden. ‘Dat wat belangrijk is voor ons’

In de hoogste waarde zijn we allemaal verbonden, we willen allemaal 

plezier bereiken en pijn vermijden. 

Maak aan de ander duidelijk op welke manier dit verlangen/deze mening voor jou te maken heeft met het (willen) bereiken van iets dat belangrijk is voor jou. 

Nog een paar handvatten: 

• Als je praat vanuit jouw model van de wereld, nuanceert je boodschap met woorden als: volgens mij, naar mijn mening, wat ik daarvan vind, voor mij, in mijn ogen, hoe het op mij overkomt,....

• Geef de ander de ruimte om te reageren. 

• Als de ander jou niet snapt, vraag je dan af op welke manier je het anders kan uitleggen

Meer vragen stellen, betekent meer info krijgen!

Als je een ander echt wil snappen,                  
sterker nog...
Als je een ander zichzelf
wil laten snappen, 
dan heb je vragen nodig. 

Vaak doen we alsof we de ander begrijpen.

Niet uit luiheid of zo. Maar omdat we ‘gevangen zitten’ in de trance van taal.
Elk woord heeft een betekenis, voor ons! En misschien betekent het voor de ander wel iets anders... Maar daar komen we niet achter als we geen vragen stellen. 

Ieder van ons heeft een uniek model van de wereld. 

En om ervaringen uit te wisselen uit dat model van de wereld, hebben we taal nodig. Dankzij onze woorden kunnen we delen en bijleren.  

Op het moment dat je één van jouw ervaringen of meningen wil omzetten in taal,
dan is dit proces onderhevig aan:

• Weglatingen
• Generalisaties
• Vervormingen

Je kan niet alles vertellen, want dan ben je uren bezig. 

Als je verslag geeft van een feestje, dan prop je meerdere uren in een paar zinnen.
Er zijn dus ook heel veel zaken die je niet zegt.

En misschien dat je die paar leuke minuten eruit haalt, daar alle focus op legt. Zo lijkt het een geweldig feest te zijn geweest, maar misschien heb je je wel drie uur lang verveelt...voordat die geweldig leuke minuten er waren. 

Ten derde vervormen we informatie. Deze vervorming ontstaat door onze interpretatie en de manier waarop we verbanden leggen. 

Al deze zaken beïnvloeden ons taalgebruik.

Dat kunnen we niet vermijden.

Wat kunnen we wel? 


We kunnen als gesprekspartner aandacht hebben voor het taalgebruik van de ander. Aandacht hebben voor de taalpatronen die kunnen uitnodigen tot het stellen van verdiepende vragen.
Deze taalpatronen worden op een rijtje gezet in het meta-model. 

Er zijn soorten weglatingen, soorten vervormingen en soort generalisaties. Maar ik vermoed dat als ik deze hier allemaal op een rijtje zet, dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Voor hen die op zoek willen naar de bomen, klik dan even door

http://nl.wikipedia.org/wiki/Metamodel


De toepassing van het metamodel komt eigenlijk neer op het volgende. 
Leer naar de ander te luisteren met twee belangrijke vragen in je achterhoofd:

Wat zegt hij/zij niet? 

Weet ik zeker wat deze woorden voor deze persoon betekenen? 

Een voorbeeld:

Baas: jij doet je werk wel goed, maar hier en daar zijn toch wat verbeterpunten.

Mogelijke vragen: 

• Wat van mijn werk vind je goed? 
• En wat bedoel je dan met goed?
• Wat zijn volgens jou de verbeterpunten? 

Baas: ik hoor wel goede geruchten over jou.

Jij: Geruchten? 

Baas: Nou ja, klanten die me vertellen dat ze steeds zo goed worden geholpen door jou.

Jij: Dat vind ik fijn, hoe vind jij dat om dat zo te horen van de klanten?

Baas: Nou, dat is hm, dat is best wel prettig

Jij: En wat zijn volgens jou dan de verbeterpunten? 

Baas: Ik merk dat je niet altijd onmiddellijk doet wat ik van je vraag.

Mogelijke vragen:

• Kan je daar een voorbeeld van geven?
• Wat is voor jou onmiddellijk?
• Welke zaken precies wil je graag dat ik onmiddellijk doe?

Baas: je bent misschien niet altijd even snel met je rapportage

Jij: Dat klopt misschien ben ik niet altijd even snel, maar hoe vaak was ik al te laat? 

Baas: Dat valt eigenlijk wel mee, maar ik heb gewoon graag dat je de dingen onmiddellijk doet als ik iets  vraag.

Jij: Dat begrijp ik. En stel nu dat jouw vraag komt op het moment dat een klant wacht op een antwoord van mij, wat vind jij dan dat ik moet doen? 

Baas: Eerst de klant natuurlijk.

Jij: kan je mij dan nog eens zeggen waar mijn verbeterpunten liggen aub? 

Baas: ik hoop maar dat je blijft de juiste afwegingen maken in je prioriteiten.

Jij: ik zal er zeker op letten. 

Het enige wat je hebt gedaan is vragen gesteld. Niet om de baas onderuit te halen, maar vanuit een verlangen om te begrijpen waar hij het over heeft. Op die manier ontdekt ook de ander de diepere laag van ‘ja, wat bedoel ik nu eigenlijk...?’

Hoe je echt contact kunt maken, ook als de klik er niet is...

Mensen die succesvol zijn in hun communicatie, hebben niet alleen aandacht voor de inhoud van hun boodschap. Ze zorgen er in de eerste plaats voor dat gesprekspartners zich op hun gemak voelen bij hen. 

Waarom? 

Omdat iemand die zich op zijn gemak voelt, zich meer open stelt. De bereidheid om meer en vooral eerlijker over zichzelf te vertellen neemt serieus toe, alsook de ontvankelijkheid voor de boodschap die jij naar hem/haar stuurt. 

Het is een ware kunst om mensen het gevoel te geven dat ze belangrijk zijn, voor jou, op het moment van je communicatie. Maar als je erin slaagt, dan wordt echt contact mogelijk. 

Echt contact wordt binnen NLP ‘RAPPORT’ genoemd. 

Jij hebt jouw model van de wereld en de ander heeft een eigen, uniek model van de wereld. Wat rapport doet, is als het ware een brug bouwen tussen deze twee.

Een aantal principes die spelen als het gaat over rapport:

• Geen van beide modellen is beter of slechter dan een ander.
• Het gaat niet om ‘gelijk’ krijgen in communicatie, maar om informatie delen.
• Jij bent verantwoordelijk voor de manier waarop jouw communicatie overkomt.
• Ieder van ons heeft de behoefte om gezien en gehoord te worden. 

Rapport bouwt verder op die behoefte. 

Als jij de ander (zowel verbaal als non-verbaal) de boodschap geeft dat je hem/haar ziet en hoort, dan komt er iets tot rust in die ander. Dan hoeft die niet steeds zijn boodschap te blijven herhalen, dan kan die eventueel ook een laagje dieper gaan in zijn/haar gesprek. 

Verschillende soorten gesprekken, vragen verschillende soorten van rapport. 

Er zijn twee redenen om flink te investeren in rapport: 

Als je invloed wilt op de ander

Als je informatie wil van de ander

HOE doe je dat?

Er zijn meerdere vaardigheden die je kan inzetten om rapport op te bouwen. 

Om te beginnen is het belangrijk dat je kunt onderkennen dat jullie beiden een ander model van de wereld hebben en daar verder geen oordeel over te hebben.

Een tweede noodzakelijk element is dat je nieuwsgierigheid kunt ervaren, dat je graag meer wilt weten over het model van de wereld van de ander. Deze nieuwsgierigheid laat je zien door:

• Jouw nonverbale communicatie af te stemmen op wat je gesprekspartner doet. We noemen dit ‘matchen’. Dit is vooral belangrijk bij aanvang van het gesprek. Het creëert een eerste gevoel van herkenning.
• Open vragen te stellen. Dit is de enige soort vragen die geen suggestie in zich draagt vanuit jouw eigen model van de wereld. 

          ‘Is het niet zo dat je je dan bedrogen voelt?’ wordt ‘Hoe voel je je dan?’

                 Open vragen beginnen met: wat, hoe, in welke mate, wanneer, met wie, waar          

Het derde element is af en toe samen te vatten wat de ander zei. Vragen stellen is niet genoeg. Een volgend belangrijk element is luisteren. Maar hoe weet de ander dat je luistert? Doordat je af en toe een samenvatting geeft. Regel hierbij is dat je belangrijke woorden exact overneemt. 

Als iemand vertelt over de ‘gespannen sfeer’ op het werk, moet je het in de samenvatting niet hebben over de ‘dreigende conflicten’. Juist met het overnemen van dezelfde woorden, krijgt de ander het gevoel dat jij hem snapt. 

In rapport is dat waar het over gaat: de bereidheid de ander te willen begrijpen! 

Dit hoeft niet te betekenen dat je het eens bent met alles wat de ander zegt.

Het kunnen opbouwen van rapport heeft niets te maken met het wel of niet sympathiek vinden van de ander! Het gaat over jouw bereidheid om de moeite te doen op elkaar af te stemmen. 

Stephan Covey vat het heel mooi samen in zijn oneliner: 

‘Begrijp voordat je begrepen wil worden!’

Voorbij je trauma’s of oude pijnen

We hebben ze allemaal in onze rugzak zitten.  
Ervaringen, herinneringen die ons  hebben getekend. 

Misschien hebben ze je vertrouwen aangetast,
angst gecreëerd, plezier weg genomen....

De ervaring is voorbij. Maar het effect ervan niet altijd. 

Als je graag bevrijd wil worden van die zware lading die misschien wel op je weegt, dan kan je nu beter verder lezen en daarna ook de oefening doen zoals hier omschreven. 

Ook in dit verband, als het gaat over pijnlijke ervaringen, wil jouw onbewuste geest er eigenlijk alles aan doen om jou te beschermen en om voor jou te zorgen. Maar zolang jij met je bewuste geest niet dezelfde taal spreekt als dat onbewuste, dan zorgt dat misverstand ervoor dat jij die herinneringen misschien eerder als een ballast ervaart dan als een bron van levenservaring. 

We hebben hier met twee elementen te maken: emotie en tijd.

De emotie draagt een boodschap in zich. Als we een negatieve emotie ervaren dat is dat een teken dat er iets in die situatie niet congruent is met onze waarden en normen. 

Bijvoorbeeld: je draagt een herinnering bij je dat je alleen was op het schoolplein. Alle ouders hadden de andere kinderen al opgepikt, maar jij stond daar en voelde je verlaten. 

Jouw emotie spreekt over een gemis van ‘erbij horen’ of ‘veiligheid’

Want dat was er op dat moment te weinig, vandaar de emotie. 

Maar waarom jou je nu nog steeds een gevoel van verlatenheid bij je moeten dragen. Het is toch voorbij. Je staat nu niet meer op het schoolplein! 

Wellicht heeft je onbewuste dit onderscheid nog niet voldoende gemaakt. 

Dit is wat je daarbij kan helpen!

Er zijn twee manieren om herinneringen te beleven. 

De ene noemen we geassocieerd en de andere gedissocieerd. 

Wat je moet leren als je meer afstand wil, als je wilt relativeren, dat is dissociëren. Dat betekent dat je naar jezelf kunt kijken. Jij ziet jezelf op dat schoolplein en je weet dat er een verschil is tussen de volwassene die je nu bent en dat kind wat daar staat. 

Een geassocieerde beleving betekent dat je weer het personage van toen wordt. Je voelt je weer zoals je je toen voelde en er is geen onderscheid meer tussen verleden en heden. 

Wil je de ballast kwijt, dan heb je die afstand nodig! 

Oefen jezelf om beelden te maken van jezelf. Alsof je in de bioscoop zit en naar een film kijkt van je jongere zelf. Doe dit eerst met situaties die niet al te pijnlijk waren, om te oefenen. 

De volgende stap is het besef dat het voorbij is. 

Je ziet jouw personage op het scherm van de bioscoop en als toeschouwer, kan je nu tegen dat jongere zelf zeggen...‘het is voorbij en alles is goed gekomen’

Ik ben hier en nu veilig. 

Ik begrijp wat je toen hebt gemist. Maar het leven is verder gegaan. Het is oké.

Daarna kan jij als toeschouwer nu nog symbolisch aan je jongere zelf gegeven wat het toen heeft gemist. Je kan in het beeld stappen en het kind bij de hand nemen....

Vertrouw hier je eigen creativiteit. 

Het belangrijkste is dat: 

Je jongere zelf weet dat jij er als volwassene bent

Dat jullie contact kunnen maken met elkaar

Dat jongere zelf besef heeft dat hij/zij nu compleet veilig is

En dan valt er een hoop ballast van jou af! 

Geniet van deze emotionele vrijheid.....

Je eigen mogelijkheden, zo dichtbij!

Wist je dat je mentale vaardigheden, je creativiteit, je communicatievaardigheden,... dat ze allemaal afhankelijk zijn van hoe jij je voelt?!

Jij kan zoveel. Je hebt zoveel mogelijkheden. 

De vraag is ‘heb jij toegang tot wat je kan, op het moment dat je het nodig hebt?’

Wat je thuis kan, lukt je misschien niet op het werk.
Of misschien heb je inspiratie als je in bed ligt, maar niet als je aan je bureau zit.

Een andere mogelijkheid is dat je zelfvertrouwen als een pudding in elkaar zakt, net op dat moment dat je maar beter een zelfzekere indruk kunt maken. 

Frustrerend niet...

Totdat je de juiste knop hebt gevonden.

Je toegang tot jouw vaardigheden is afhankelijk van hoe jij je voelt. 

Hoe jij je voelt, drukt zich weer uit in je lichaamshouding. 

Maar het werkt ook omgekeerd. 

Door je lichaamshouding te veranderen, heb je invloed op je innerlijke staat. 

Zo bestaat er een houding van ‘excellentie’. 

Je zou deze kunnen zien als de sleutel tot al je vaardigheden. Want als je deze fysiologie aanneemt en het langer volhoudt dan één minuut, dan komt er een chemisch proces op gang in je hersenen waardoor je meer en meer het gevoel hebt van in je kracht te staan.
De voordelen daarvan zijn:

• Verhoging van je concentratie
• Behoud van je grenzen
• Ervaren van innerlijke rust
• Kunnen relativeren
• Toegang tot de vaardigheden die je op dat moment nodig hebt

De communicatie in je lichaam verloopt in twee richtingen. Het zijn niet enkel je hersenen die info doorsturen naar de rest van je lichaam, het gebeurt ook andersom. Helaas maken we niet altijd gebruik van deze kans. Maar met dit mini-stappenplan brengen we daar verandering in. 

Besef waar je bent

Breng je aandacht naar een neutraal element in de omgeving.

Kijk naar één element uit de omgeving, het liefst iets op jouw ooghoogte. 

Blijf naar dat ene punt kijken en verruim tegelijkertijd jouw blik. Alsof je uitzoomt. 

Maak je gezichtsveld zo breed mogelijk

En laat je ogen ontspannen, wat spontaan zal gebeuren als je op perifeer gaat kijken. 

Een volgende stap is, het opentrekken van je ribbenkast.
Tussen jouw ribben, zitten er spieren. De oefening is op deze op te trekken zodat je meer ruimte krijgt in je longen. Automatisch gaan ook je schouders achteruit. Maar de beweging start in je borst, alsof deze aan een touwtje hangt en omhoog wordt getrokken. 

Voel nu ook nog je voeten op de grond staan. 

Hou dit alles minimaal 60 seconden vol en laat de kracht dan maar stromen.
Want er zal iets veranderen! Je krijgt meer mogelijkheden.
Nu is het enkel nog aan jou om te beslissen wat je ermee gaat doen.

Trouw zijn aan jezelf

Het is een spreuk die we vaak horen, dat we trouw dienen te zijn aan onszelf. 

Maar wie of wat is dat dat zelf? 

En wat betekent trouw zijn? 

Soms wordt NLP bestempeld als een model dat je helpt om je doelen te bereiken. En ook hier komen we op dezelfde vraag, wie bepaalt wat jouw doelen zijn? 

Zoveel mensen die mij niet, of toch niet met zekerheid, kunnen vertellen wat zij willen omdat ze niet weten wie zij zijn. Dat is een helse zoektocht. 

Het is ook heel lastig om jezelf te gaan definiëren om het niveau van zijn. 

Ooit las ik een wijze uitspraak. ‘Alles wat je invult na de woorden “ik ben...” zijn een beperking’. 

Maar we zijn er wel naar op zoek. En misschien is dit nu de enige plek waar we taal weer los moeten laten. We hebben woorden nodig om te begrijpen, om de logica te verwoorden. Maar het op het gebied van ‘zijn’ is er geen logica en geen begrip. Er is gewoon. 

Er zijn geen handvatten om het vast te pakken en geen strategieën om er te komen. 

Je bent. Punt. 

Je bent altijd. Het verschil is, dat je bewust bent van het feit dat je bent. 

Maar hoe kan je nu trouw zijn aan wie of wat je dan ook bent als je niet eens kan benoemen wat het is? Dat is frustrerend. 

Een model dat misschien van dienst kan zijn, is de piramide van Dilts of ‘de logische niveaus’.

De vraag wie we zijn, gaat over het hoogste niveaus van deze piramide. 

Alles wat we achter de woorden ‘ik ben...’ gewend zijn te plaatsen gaat eerder over identiteit. De rollen die we gewend zijn aan te nemen, het zelfbeeld wat we ondertussen hebben gecreëerd. 

Daaronder vinden we de laag over de ‘waarden’. Dat wat we belangrijk vinden. 

Er is een link tussen dat wat we belangrijk vinden en wie we zijn. Maar het zijn wel twee verschillende zaken. 

Het is via de kennis van jouw waarden dat je de tocht naar binnen maakt en jezelf leert kennen. Ook waarden zijn in ladders opgebouwd.
De weg naar boven brengt jou bij zo’n abstracte beleving... Dat je niet meer hoger kan. 

Op gedragsniveau doe je zaken, in de hoop dat ze jou iets opleveren dat belangrijk is voor jou.

Bijvoorbeeld: je waakt over je werk-privé balans omdat je ‘er wil zijn voor de kinderen’

Je wilt ‘er zijn voor de kinderen’ omdat je een goede ouder wilt zijn. 

Je wilt een goede ouder zijn omdat je dan trots kan zijn op jezelf. 

Je bent graag trots op jezelf omdat je dan meer tevredenheid ervaart.
Je wilt graag meer tevredenheid omdat meer van het leven genieten. 

Je wilt graag meer van het leven genieten omdat je dan rust vindt. 

Die rust voor jou brengt vreugde. 

En vreugde, dat brengt gewoon.... Vreugde...

Er komt een moment dat je niet hogerop kan op je ladder. 

Dan heb je de abstractie bereikt waar woorden niet langer kunnen representeren wat je ervaart. 

Als je zelf zo’n ladder wil opbouwen dan is het belangrijk om het met lichaam en hoofd te doen. Dit is geen mentaal proces. Waarden zijn zaken die je doorleeft in de mind-body-soul connection. 

Dit is hoe je het kan doen:

• In welke taak ben jij bereid veel energie te stoppen? 

• Wat hoop je dat dit jou oplevert? Dit noemen we ‘a’.

• Als jij ‘a’ ervaart, het is er, helemaal, wat levert dat voor jou op dat nog belangrijker is dan ‘x’? Dit noemen we ‘b’.

• Als jij ‘b’ ervaart, het is er, helemaal, wat levert dat voor jou op dat nog belangrijker is dan ‘a’? Dit noemen we ‘c’.

• Enz enz tot je niet meer verder kan...

Trouw zijn aan jezelf = trouw zijn aan je hoogste waarden. 

Soms maken we ons druk om de waarden die onderaan de ladder staan.
Levenswijsheid betekent soms wel eens om een trapje hoger te kijken. 

Misschien wil je bijvoorbeeld heel graag slank zijn.
En als je de ladder opbouwt, merk je dat je wil afvallen, om goedgekeurd te worden, omdat er naar je geluisterd zou worden, om je beter te voelen om uiteindelijk meer vreugde te ervaren. 

Dan kan jezelf afvragen of het echt nodig is om slank te zijn om vreugde te voelen.
Misschien zijn er andere zaken die je kan doen, om vreugde te ervaren en dan is je gewicht van minder belang. En de paradox des levens zorgt er vaak voor dat juist als we ons richten op de hoogste waarden, de onderste veel makkelijker ingevuld raken! 

Tot je leeftijd van 6 zo ongeveer, nam je onbewust de waarden op van je ouders.

Nu niet meer...

Wat ons uniek maakt, zijn drie zaken:

1. Wat we belangrijk vinden
2. Hoe we onze ladder opbouwen
3. De norm die we kleven op elke waarde

Deze drie aspecten zijn dynamisch. 
Nieuwe levenservaringen kunnen verschuiven teweeg brengen in onze waarden. 

Ik kan je alleen maar de tip geven om je regelmatig volgende vragen te stellen.

Wat vind ik belangrijk? 

Is dit echt belangrijk voor mij, of gaat het om een nog hoger liggende waarde? 

‘Wat maakt dit zo belangrijk voor mij?’

Als dit zo belangrijk voor mij is, wat is dan mijn norm? Wanneer vind ik dat deze waarde is bereikt en wanneer niet...?

Wat kan ik zelf doen om mijn norm te halen?